Lentera Love & Marriage Seminar

Ons hoofd is vol gedachten. Levensverhalen die ons raken. Deze week denken we aan onze vrienden; Papua stellen die we afgelopen weekend nog beter leerden kennen. We organiseerden samen met Benny en Nerry een ’Love & Marriage Seminar’, een weekend vol workshops, hilarische spellen en eerlijke gesprekken. We kwamen diepe scheuren van gebrokenheid tegen, maar ook schitterende eye-openers en overwinningen. Wat een verschillen met Nederland. Het raakt ons enorm om van betekenis te mogen zijn op deze plek, waar goed onderwijs, eerlijke geloofsvoorbeelden en gezonde familie-relaties echt een uitzondering zijn. God wordt voor ons veel concreter. Geestelijke strijd is voel- en zichtbaar. Discipelschap krijgt een nieuwe dimensie; samen optrekken, elkaar confronteren en bemoedigen en ons leven delen met anderen.

Het begon allemaal bij de voorbereidingen een paar weken geleden. In de vele gesprekken met Benny en Nerry wordt al snel duidelijk dat er bizar ingewikkelde problemen spelen in de meeste huwelijken hier. We zijn dankbaar dat Benny en Nerry goed Engels spreken (met ons gebroken beginners-Indonesisch is een seminar organiseren toch wat lastig..) en dat ze jarenlang gevormd zijn door te studeren en te werken in een multicultureel team van inspirerende gelovigen. Bij de eerste brainstorm (gezellig een middag kletsen en bij elkaar eten) geeft Benny heel treffend aan waarom cross-cultureel werken zo vruchtbaar is: ’Wij zijn niet zo goed in structuur; als jullie ons daar nou bij helpen, dan geven wij weer de input over de cultuur en de problemen die hier spelen’. Super! Voor we een programma samen kunnen stellen moeten we toch echt eerst weten waar de meeste stellen tegenaan lopen. Soms geloven we gewoon bijna niet wat Benny en Nerry ons vertellen.. 

De meeste stellen trouwen hier omdat ze plotseling zwanger blijken te zijn. Veel ruimte om verkering te hebben en te daten geeft de familie je hier niet, dus men leert elkaar pas echt kennen met een huilende baby rond hen heen en wonend in een huis vol familie. Familie is hier misschien wel het grootste probleem. Er zitten mooie kanten aan een collectivistische cultuur, maar hoe de familie-relaties op dit moment vormgegeven worden is vaak erg ongezond. De familie eist al het geld op van de -bijvoorbeeld bij Lentera werkende- stellen. Veel familie geeft geld of een varken voor de bruiloft, maar vervolgens eisen ze heel hun leven geld en eten op van het nieuwe gezin. Een eigen huis is voor vrijwel niemand echt een ’eigen’ plekje (schijnt voor vrouwen in het bijzonder erg belangrijk te zijn, toch?). Familie komt en gaat, en sommigen blijven rustig een paar weken plakken. Er moet elke dag eten klaarstaan en zo blijft er maar weinig echte samen-tijd over.. (tijdens de workshop Love Languages was ’quality time’ dan ook het meest populair). En wanneer kan een stel lekker een avondje vrijen als er kinderen en ooms en tantes rondlopen? Bovendien is de druk van oudere familie (met name ooms), vaak met een animistisch wereldbeeld, bijna niet te weerstaan. Huilt een kind een beetje veel? Dat komt dan vast door het sperma van de man dat door de moedermelk mengt.. Er mag daarom, traditioneel gezien, na de geboorte van een kind 4 a 5 jaar geen gemeenschap plaatsvinden. Met alle gevolgen van dien. Mannen die naar andere vrouwen gaan (soms zelfs goedgekeurd door hun eigen vrouw), pornografie, prostitutie, etc. Een ander traditioneel denkbeeld gaat er vanuit dat een kind na 1 bevruchting nog niet volledig is. We hoorden een verhaal dat een man een tijdje vanuit het dorp naar de stad ging, terwijl zijn vrouw zwanger was. Toen hij terug kwam bleek een andere man veel seks te hebben gehad met zijn vrouw. ’Ik hielp je juist! Het kind moest nog afgemaakt worden: een arm, een been, het hoofd, etc.’

Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het is een enorme uitdaging om aan te sluiten bij deze ’beginsituatie’. Maar Benny en Nerry zijn moedige en bijzondere voorbeelden. Zelf hebben ze keuzes gemaakt die ze niet populair maakt bij familie (Benny wordt er op aangesproken dat hij altijd maar met zijn vrouw samen op de motor zit), maar die hun gezinnetje wel ten goede komt. Hun persoonlijke verhalen en struggles zijn een enorme kans om anderen aan het denken te zetten. Een positief, praktisch voorbeeld kan een enorm verschil maken. Zo zagen we afgelopen weekend een aantal belangrijke kwartjes vallen. ’Ik vind de Love Language (taal van de liefde) van mijn vrouw helemaal niet leuk, maar, ik ga het wel proberen te doen’, zei iemand. Een ander deelde in de Womans Only-workshop: ’Door alle familie in ons huis heb ik zoveel stress, ik heb geen eigen plekje en we maken ons zorgen om de financiën. Maar ik vind mijn man echt superlief, hij zorgt zo goed voor iedereen en nu gaat hij een eigen huisje voor ons bouwen!’

Het weekend starten we met ’Gods Masterplan’, hoe God man en vrouw samen bedoeld heeft in het huwelijk. Om de sfeer erin te krijgen doen we veel spelletjes en gekke opdrachten. De workshop ’Differences Men/Women’ zorgt voor veel gelach (en voor ons interessante culturele verschillen). Mannen en vrouwen blijken elkaar toch minder goed te kennen dan we denken.. Zo is shoppen helemaal niet belangrijk voor vrouwen (alleen hier?). Mannen willen graag kinderen (geeft status) en voor vrouwen is ’beschermd worden’ na ’persoonlijke aandacht’ het belangrijkst in een relatie. Een Nederlandse verpleegkundige, Mintje Kooijmans, komt uitleggen hoe het menselijk lichaam werkt. Er zijn veel vragen en iedereen luistert aandachtig naar de uitleg die ze nu misschien wel voor het eerst in hun leven horen. Het persoonlijke verhaal van Benny en Nerry laat misschien nog wel het meeste stof opwaaien. Ook de Women- en Men Only zorgt voor veel herkenning en openheid. De beste gesprekken vinden wellicht plaats tijdens de BBQ, het kampvuur, het zingen, dansen en de vrije tijd. De meesten hebben met meerdere mensen seks gehad (vind je het gek als je zonder ouders in een weeshuis opgroeit in een stad als Wamena?), wat nog steeds de nodige problemen oplevert. Familiedruk en money management worden als grootste problemen ervaren. Aan het begin van het seminar hebben we (anoniem) een enquete afgenomen; de helft van de stellen verlangt naar meer open gesprekken over hun huwelijk. Op de vraag ’We fight/quarrel every day’ is er maar 1 keer ’yes’ ingevuld (zou de enquete eerlijk ingevuld zijn?). Ik ben bang dat ik (Theo) die ene ’yes’ was.. Er is ook voor ons genoeg te leren :)

Voor iedereen naar bed gaat, is er nog een ’Romantic Time-for-Two’, bedacht door Wiljanne. Als opdracht vóór het seminar moest iedereen een liefdesbrief aan elkaar schrijven. Elk stel krijgt twee kaarsjes mee, de buitenlichten gaan uit, en over heel het terrein verspreid worden de brieven aan elkaar voorgelezen. Gegiechel klinkt, de kaarsjes gaan na een tijd langzaam uit, en iedereen zoekt een plekje om te gaan slapen. Benny besluit naast het kampvuur te gaan slapen, op een plaat triplex, met als kussen een zak kokosnootschillen… ’s Nachts om 3 uur komt zijn dochtertje Laura bij hem liggen, en om 6 uur ’s ochtends gaan ze samen naar de -ijskoude!- Baliem rivier om te wassen. Zondag sluiten we af met het BBQ’en van het overgebleven vlees, en bidden we samen, hand in hand, in een grote kring. God, zegen deze mensen en geef dat dit een aanleiding mag zijn voor verdere gesprekken. Een van de stellen besloot halverwege het seminar naar huis te gaan.. Bang voor de confrontatie, angst voor openheid in hun eigen huwelijk. Ze hebben te dealen met een familie die nog midden in het geestengeloof (animisme) zit. De geestelijke strijd barst los zodra ze dingen in het licht brengen en ervoor kiezen om zonden te belijden of te groeien in Liefde voor God en voor elkaar. Bid alsjeblieft mee voor hen! Soms duizelt het in ons hoofd als we bedenken dat de meeste Papua’s hier met nog veel heftigere problemen te dealen hebben. Wij werken hier met mensen die al een opleiding en een discipelschapstraining genoten hebben. Mensen als Benny en Nerry geven ons hoop. Zij delen nu uit aan anderen en betekenen veel voor mensen in hun eigen omgeving. Ze zijn een ’lentera’, een licht op Papua. 

Iedereen gaat moe, maar voldaan naar huis. ’Maandag allemaal rapporteren hoe de nacht was’, grapt Benny nog. Tja, wij komen thuis in een heerlijk knus huisje met een knapperend vuurtje, helemaal voor onszelf. De meesten zouden wel willen, maar durven nog geen ’nee’ te zeggen tegen familie. Lukas 14:26-27 krijgt voor mij weer een hele nieuwe lading. ’Als iemand tot Mij komt en niet haat zijn eigen vader en moeder en vrouw en kinderen en broers en zusters, ja, ook zelfs zijn eigen leven, die kan Mijn discipel niet zijn. En wie zijn kruis niet draagt en achter Mij aan komt, kan geen discipel van Mij zijn.’

Ik ben zelf veel aan het denken (en praten met Wiljanne) over onze ’roeping’. God confronteert me en zet me aan het denken. Discipelschap is niet fun. Het is geen comfortabel leven. Je moet iets opgeven om Jezus te volgen (the cost of discipleship). Het is samen, toegewijd groeien in het lijken op Jezus. Elkaar aanmoedigen, vergeving vragen, elkaar verantwoordelijk houden, consequenties bedenken, elkaar eerlijk confronteren en voor elkaar bidden. Wat een leerzame tijd hier. De maakbaarheid van het leven, alle comfort en alle mogelijkheden in Nederland waren een killer voor mijn persoonlijke geloof. Leven in een andere cultuur met nieuwe mensen en leven met een concrete opdracht (discipelschap vormgeven binnen Lentera) leert me opnieuw vertrouwen op onze levende God.

Theo

En natuurlijk de foto's!