Sekolah Sinar Baliem (1) – Op schoolreisje naar de rivier

Ik loop nu zo’n twee weken mee op Sekolah Sinar Baliem, de internationale basisschool die ook onder Stichting Lentera Papua (afdeling Onderwijs) ondergebracht is. Op deze school zal ik vanaf januari 2014 actief aan de slag gaan met het trainen en adviseren van leerkrachten en ouders. Regelmatig zal ik een stukje over de school en mijn werk daar schrijven.  

Sekolah Sinar Baliem ('Lichtstraal-school in de Baliemvallei') bestaat op dit moment uit twee groepen; een playgroup (‘groep 1’) bestaande uit zo’n 10 kinderen en Kindergarten (‘groep 2’) bestaande uit 13 kinderen. Het is de bedoeling dat de school van onderaf groeit, dus er wordt elke keer een playgroup toegevoegd. Het is een voorrecht om juist op deze school te mogen werken! De leerkrachten hebben zelf een beroerde schooltijd (leraren van overheidsscholen kwamen/komen het meest van de tijd niet opdagen) en nagenoeg geen leerkrachtopleiding gehad, maar willen ‘gewoon’ goed onderwijs voor hun kinderen en staan ontzettend open om nieuwe dingen te leren. De sfeer op school is (mede daardoor) heel positief; de leerkrachten stralen plezier uit in het lesgeven en ook de kinderen zijn gemotiveerd. Omdat de school gebaseerd is op het Amerikaanse schoolsysteem, gaat het er in ‘groep 2’ al een stuk schoolser aan toe dan ik gewend ben vanuit Nederland. De kinderen zitten gewoonlijk achter een tafeltje, ze moeten alle letters kennen voordat ze naar Grade 1 (‘groep 3’) gaan en er zijn geen speelhoeken. ‘Spel’ en ‘creativiteit’ krijgen op dit moment weinig aandacht, wat ik uiteraard jammer vind en daarom vanaf januari wil gaan stimuleren.

Afgelopen vrijdag stond er opeens een klein schoolreisje gepland naar de rivier. Zo gezegd, zo gedaan. Aan ouders was verteld dat de kinderen zouden gaan ‘recreëren’; wat er precies zou gaan gebeuren en waar de kinderen zouden zijn, was niet bekend. Cultuurverschil; in Nederland wisselen school en ouders adresgegevens en telefoonnummers uit en vaak is toestemming nodig. Daar was nu geen sprake van; makkelijk, maar het tekent tegelijk ook hoe anders Papua-ouders vaak omgaan met de zorg voor hun kinderen. 
Nas, de directeur, haalde de Lentera-auto van de base op het vliegveld. Hup, alle kinderen in de bak (zie foto); tassen, plaids en gekookte zoete aardappelen mee en rijden maar. Na een vrolijke rit van een half uur (liedjes zingen, iedereen keek ons na), genoten de kinderen én leerkrachten van het koele water. Er werd lustig gespeeld, gespetterd én gechilld (zie foto). Heerlijk! Een leuke observatie: de leerkrachten (en ik :-)) speelden heerlijk met de kinderen; dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar op school gebeurt het maar weinig. Ondertussen liet mam ('juf') Nerry haar was doen in de rivier, want het water thuis was op. Na het zwemmen en poedelen trok iedereen zijn tweede stel kleren aan (aan de andere kant van de rivier, wat ik niet helemaal snapte, want dan moest je nog terug door het water) en was het tijd voor lekkers. Omdat de kinderen net de U van ubi (zoete aardappel) en de E van es krim (ijs) hadden geleerd, trakteerden de leerkrachten daarop. Leuk en lekker! De was doen nam meer tijd in beslag dan gepland, daarom waren we drie kwartier te laat terug bij school; stof tot gesprek? Een gezellige en interessante ochtend, inclusief cultuurverschillen.

Wiljanne

Een bijzondere handdruk

Gisteren met Geerten meegevlogen naar een kampong (dorpje) in het laagland (uitgestrekt, vlak, vochtig regenwoud met kronkelende rivieren), ongeveer 45 vliegen vanuit Wamena: Siradala. Een man met een dikke smile, basketbalshirt en een stoer petje gaf me een hand. Het bleek iemand te zijn die zo'n 35 jaar geleden door mijn vader opgeleid was tot predikant. Toen ik vertelde dat ik 'bungsu' (de jongste uit het gezin) was van pendetta Vreugdenhil (daar uitgesproken als: 'Porogdenhiel) deed hij twee stappen achteruit en begon 'wa wa wa wa wa' te roepen. Dat doen ze hier als ze heel exited zijn. Hij pakte mijn handen vast en begon me trots aan iedereen voor te stellen, iedereen begon te roepen. Wat zou er allemaal wel niet door hem heen zijn gegaan? Hij dacht waarschijnlijk terug aan vroeger, aan de tijd dat hij God leerde kennen en geroepen werd om het evangelie aan zijn volk te vertellen. Ook ik probeer me voor te stellen hoe dat geweest moet zijn. Nog even samen met zijn gezin op de foto, en voor we weggingen kregen we nog een bos bananen mee als dank. Klein detail: ik voel me tussen de Papua's een reus zoals je ziet..

Theo

Leven vanuit de basis

Opstaan als het licht is en het regenwoud ontwaakt. Lopen op blote voeten; de aarde voelen. Wonen in hout (en een paar stenen, oké). Een pony die snuffelt aan het raam waar je staat. Zelf je brood bakken. Slapen als het regent. 
Verademing!

En ook:
- leerkrachten vanuit de basis ondersteunen bij praktische handelingen als spelen, kinderen positief benaderen, straf geven.
- God doorlopend ‚zien’ en ‚nodig hebben’, bij een gesprek, een bezoek aan de winkel, bij het gewoon leven in deze omgeving. Wauw, dat is pas basis, leven vanuit Gods verlangen en idealen, die hier zó relevant lijken te zijn.

Vandaag zijn we verhuisd naar onze eigen ‚cabin’; ons heerlijke, eigen huisje in de tuin bij Geerten en Jessy. Het is knus en fijn. We hebben ideeën voor de komende tijd op papier gezet; ideeën die uitgevoerd zouden kunnen worden naast onze ‚hoofd’-taken. Deze ideeën lopen van een tienerjongens-programma in de tuin tot het ontwikkelen van flyers met Bijbelteksten voor in het vliegtuig. We zijn vol verwachting over wat hier allemaal te doen is! De uitdaging bij al onze activiteiten is telkens weer: overdragen, andere mensen voorbereiden en trainen. Onszelf misbaar maken. Een belangrijke houding voor ons hier, als westerse mensen tussen de Papua’s. 

Morgen zal ik beginnen met Nederlandse les voor Chris en Roze; iedere week 2 keer. Theo is van plan Bijbelstudies te gaan doen met een paar Lentera-collega’s. Verder hangen we voorlopig de ‚toerist’ uit; de stad verkennen, relaties leggen met Lentera-mensen, meevliegen met Geerten, er zijn op de vliegbasis, meekijken op Sinar Baliem (de school van Lentera). Beginnen vanuit de basis.

Wiljanne

Onze eerste dag op Papua: veelbelovend!

Moe van de lange maar gezellige reis werden we gelijk geconfronteerd met een van de grootste problemen onder christenen op Papua: de invloed van de oude natuurgodsdienst. We zaten vroeg in de ochtend te wachten op onze laatste vlucht -Geerten zou ons het laatste stuk zelf brengen- toen iemand zich afvroeg wie er eigenlijk in de schaduw onder een vliegtuig koffie zaten te drinken. Het bleek een collega van Geerten te zijn. Er volgde een indrukwekkende ontmoeting. We werden meegenomen naar zijn huis waar we eerst onze lege magen konden vullen met lasagne (dat smaakt ongekend lekker na al die plastic maaltijden uit het vliegtuig!). Hij vertelde ons dat hij maar niet had kunnen slapen. De vorige dag was een collega van de 'loadcrew'  tijdens de rouwdienst van zijn eigen dochter plotseling overleden. Tot diep in de nacht was de familie (na het zingen van christelijke liederen!) al dansend en schreeuwend bezig geweest om ‚de geest van de overledene’ veilig thuis te brengen. Deze ceremonie werd geleid door een ouderling uit de plaatselijke kerk, die dus stiekem ook nog een soort medicijnman blijkt te zijn. De oorzaak waarom de geesten hem hadden gestraft was volgens hem duidelijk, hij had de bruidsschat namelijk nog niet volledig betaald..

Een confrontatie met de dood is voor veel christenen op Papua een moment waarop het animisme (natuurgodsdienst, geloof in geesten) direct weer komt bovendrijven. We hebben lang gepraat over de oorzaken van dergelijke moeilijkheden in Papua. Waar in Nederland een seculier wereldbeeld in de kerk de geestelijke strijd vaak wegredeneert, zijn in deze cultuur vervloekingen, occulte rituelen en het geloof in geesten van voorouders aan de orde van de dag. Ook onder veel christenen! Onderwijs over onze machtige, levende God die niet door angst en offers gediend wil worden is hier broodnodig. Er is veel werk te doen. 

We zijn nog snel een hand wezen geven aan de dochter en zus van de overledenen om vervolgens via enkele kleine bergdorpjes naar Wamena te vliegen. Kilometers aaneengesloten jungle met hier en daar een dorpje, kronkelweg, waterval of rotspartij. Inderdaad, dit is het meest onbegaanbare gebied ter wereld. Vliegen is hier vaak de enige optie, vandaar dat Lentera (de organisatie waar we voor werken) onder andere inzet op vliegonderwijs.

Het raakt ons hoe op onze eerste dag in Papua gelijk zo’n wereld voor ons open gaat. Samen met een aantal andere inspirerende teamleden hoop ik denkbeelden recht te kunnen zetten door praktisch Bijbels onderwijs over het navolgen van Jezus en de grotere lijnen die je in de Bijbel kunt ontdekken. Discipelschap, het worden van een discipel van Hem die zelf de vrijheid bracht. Maar ook in mij is er veel werk te doen. De komende 8 maanden gaan ook voor mij een zeer leerzame tijd worden. Hoe eenzijdig is mijn eigen -Westers gekleurde- geloof eigenlijk? Voor welke dingen ben ik zelf als christen blind? 

Vandaag gaan we naar de politie voor een surat jalan (reisvergunning) en kopen we een Indonesische simkaart. Ook ga ik samen met de studenten alvast wat rondkijken voor een motorrijbewijs die hier voor €30 direct op te halen is. Ik schrijf dit 's ochtends vroeg vanuit ons bed, slapen lukt toch niet meer vanwege de jetlag. De hanen beginnen net te kraaien vanuit de (mega)tuin vol dieren (pony, hond, konijnen, poezen, etc.), een enorme groente-tuin en veel bomen. Daar staat ook ons huisje ergens en een huisje waar tuinman Geri (ik ken hem nog van mijn vorige verblijf in Papua) met zijn vrouw woont. Hieronder een paar foto’s van onze laatste vlucht.

Theo